De bewoners op de eerste plaats: een participatief proces in Esseghem

pali pali bundelt de krachten met Traumnovelle en TPF voor een participatief proces voor de renovatie van flats in Esseghem 

De Esseghem-site in Jette bestaat uit een complex van zes gebouwen. Ze werden gebouwd tussen de jaren '70 en '90 en liggen rond een grote openbare ruimte. Als onderdeel van het Magritte Sustainable Neighbourhood Contract won Studio Paola Vigano een wedstrijd voor de volledige herinrichting van de openbare ruimtes. Lojega heeft nu Pali Pali, Traumnovelle en TPF aangesteld om een tweeledige haalbaarheidsstudie uit te voeren: de energetische renovatie van twee flatgebouwen en de activering van de begane grond van de gebouwen.

Geconfronteerd met een sociaal, kwetsbaar en soms precair publiek, moet de ambitie om een woningbestand zoals de gebouwen Esseghem 1 en 2 thermisch te renoveren rekening houden met de huidige en toekomstige omstandigheden op de energiemarkt. In 2019 trof brandstofarmoede bijna 28% van de Brusselaars en 41% van de sociale huurders (Koning Boudewijnstichting). Heel wat toekomstgericht onderzoek voorspelt dat de kostprijs van energie zal stijgen terwijl de beschikbaarheid ervan zal dalen. Zonder doemdenker te willen zijn, moeten we nota nemen van deze ontwikkelingen en ze voortaan zorgvuldig en aandachtig onder ogen zien.

"MENSEN OP DE EERSTE PLAATS

Daarom hebben we besloten om de bewoners op de eerste plaats te zetten in de overwegingen voor de renovatie van de woningen in Esseghem, om te laten zien dat we deze groep bewoners, die de stijgende energiekosten niet zullen kunnen opvangen, willen beschermen. Een langetermijnvisie ontwikkelen is een proactieve en evenwichtige manier om ons voor te bereiden op toekomstige energiecrisissen, en zelfs als die uitblijven, de energieonafhankelijkheid van de bewoners te versterken, en dus ook hun levenskwaliteit.

De visie voor dit project is gebaseerd op een belangrijk leidend principe: hoe kunnen we profiteren van de ambitie om woningen om thermische redenen te renoveren en begane grond te plannen om andere criteria te verbeteren, zoals gezondheid en veiligheid, comfort en plezier in het gebruik, inclusie en het milieu? Wat zijn de benaderingen, de bundeling van middelen en de manieren waarop we de levenskwaliteit aanzienlijk kunnen verbeteren met hetzelfde budget?

TWEE COMPLEMENTAIRE MISSIES

Door de ethiek van de zorg - d.w.z. de zorg voor anderen - en de welwillendheid met elkaar te verzoenen, plaatst onze studie deze sleutelwoorden op de voorgrond van de overwegingen voor de renovatie van het Esseghemse woningbestand.

We zagen de twee aspecten van het project als complementair en in dialoog. Begane grond en buitenruimten moeten worden gezien als collectieve uitbreidingen van de huiselijke ruimte die niet alleen de bewoonbaarheid van het park kunnen verbeteren, bijvoorbeeld door essentiële diensten aan te bieden aan bewoners, maar ook als ruimten die hun gebruikers een nieuwe autonomie en een nieuw vermogen tot handelen geven.

Voor elk van de twee delen van de opdracht stellen we bepaalde concepten voor - ruimtelijk, technisch of programmatisch - die dienen als hulpmiddelen voor het ontwerpen van de scenario's. Ze fungeren als "kwaliteitsgaranties" en helpen het ambitieniveau en de samenhang van elke benadering te waarborgen. Ze fungeren als "kwaliteitsgaranties" en helpen het ambitieniveau en de samenhang van elke benadering te waarborgen. Ze mogen echter niet leiden tot kant-en-klare antwoorden die niet kunnen worden opgenomen in de dialoog met de projecteigenaar, bewoners of andere belanghebbenden.

TIJDELIJKE BEZETTING

In dit programma is pali pali meer bepaald verantwoordelijk voor de begeleiding van het tijdelijke bezettingsproces en de ontwikkeling van het permanente programma voor de gelijkvloerse verdiepingen van de wijk Esseghem in Jette. Gebaseerd op een participatieve aanpak als antwoord op sociale problemen, bestaat het project uit het begeleiden van tijdelijke bewoning en bemiddeling in de wijk, gericht op het creëren van een echte cultuur van nabijheid.

Al deze aandacht voor bemiddeling draait om de bewoners en gebruikers. We bieden al agora's en co-constructieworkshops aan om deze doelgroepen samen te brengen en hen in staat te stellen zich deze nieuwe ruimtes eigen te maken.

De eerste agora vond plaats in de eerste week van augustus, met het oog op de start van de co-constructieworkshops in september en de ingebruikname aan het einde van de maand.

Een gemeenschappelijke keuken, een buurtcafé, een bibliotheek gerund door de bewoners, een opleidingscentrum voor jongeren, een wasserij, een dorpshuis, een studieruimte... Aan ideeën geen gebrek en de bewoners van Esseghem aarzelen niet om voorstellen te doen om, naast gemeenschappelijke ruimtes, stevige netwerken van hulp en delen te creëren op basis van ieders vaardigheden. Deze vernieuwende sociale en solidaire dynamiek zou zelfs een nieuw wijkconcept kunnen creëren, naar het voorbeeld van 'Wonen en Werken' in Zwicky Süd (Zürich). In Esseghem zouden we ons kunnen richten op opleiding en loopbaanbegeleiding voor jongeren, zoals verschillende bewoners al hebben voorgesteld.